Inhoud
Drie opzienbarende vonnissen over zwanen, zwijnen en vossen
Jagers in de provincie Utrecht mogen voorlopig niet meer schieten op wilde zwijnen1, knobbelzwanen2 of vossen.3 Dat bepaalde de rechtbank Midden-Nederland deze week in drie opzienbarende uitspraken. Vorig jaar stapten Animal Rights en Fauna4Life samen naar de rechter om het afschot te stoppen. De organisaties: “Besluiten tot afschot worden aangevraagd door jagers die genieten van de jacht en worden bijna routinematig door de provincie verleend. Het geweer wordt aangedragen als ultieme oplossing voor problemen tussen mensen en wilde dieren. Het gaat hier wel om beschermde diersoorten. Een provincie kan niet zomaar van deze bescherming afwijken. Wij zijn blij dat de rechter dit nu heeft erkend.”
Er zijn drie bijzondere uitspraken gedaan. Hieronder lees je daar meer over.
ZWANEN: ‘BELANGRIJKE SCHADE’ NIET LANGER ‘MEER DAN € 250,-'
Dit was al de derde keer dat de provincie en de organisaties elkaar voor de rechter troffen over knobbelzwanen in Utrecht. In 2020 legde de rechter het afschot voor bijna een jaar stil, omdat een nauwkeurige motivering omtrent de schade die zwanen zouden veroorzaken, ontbrak. Die motivering ontbreekt nog steeds, oordeelde de rechtbank Midden-Nederland.
Knobbelzwanen zouden voor belangrijke schade aan gras zorgen door te grazen. Belangrijke schade werd tot nu toe gezien als meer dan € 250,- per geval per bedrijf. De rechter vraagt zich terecht af of 250 euro schade altijd ‘belangrijk’ genoemd mag worden. Er gaan immers miljoenen om in de landbouwsector in Utrecht. Gelet op de rechtspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie, vindt de rechtbank het uitgangspunt om in alle gevallen een bedrag van € 250,- per geval per bedrijf per jaar te hanteren, niet voldoende.
Prejudiciële vraag
Animal Rights en Fauna4Life hebben de rechtbank ook gevraagd om een prejudiciële vraag te stellen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie over de uitleg van het begrip ‘belangrijke schade’. De prejudiciële vraag wordt gebruikt door nationale rechters om het Hof van Justitie te vragen hoe Europese regelgeving moet worden uitgelegd. De rechtbank doet dat niet, omdat zij eerst de Raad van State de mogelijkheid wil geven om zich hier over te buigen.
ZWIJNEN: NULSTAND MAG NIET
Wilde zwijnen zijn een beschermde diersoort. Toch zijn deze dieren maar op een aantal plekken in Nederland welkom: in Gelderland en Limburg. Hierbuiten geldt een nulstandbeleid. Dit beleid is ontstaan toen in 1991 de rijksnota Jacht en Wildbeheer is opgesteld.1 Daarin is bepaald dat naast de genoemde natuurgebieden er in de vrije natuur geen wilde zwijnen mogen leven.
Lees ook: ieder zwijn in Utrecht krijgt de kogel
De rechtbank oordeelde dat een nulstandbeleid op zichzelf geen doel is. Er moet aangetoond worden dat een nulstand nodig is, voor bijvoorbeeld schadebestrijding of de verkeersveiligheid, volgens de wettelijke vereisten die hiervoor gelden.
Hier vind je vijf vragen en antwoorden over het nulstandbeleid.
VOSSEN: NERGENS IN NEDERLAND NOG AFSCHOT OVERDAG
Voor vossen geldt een landelijke vrijstellingsregeling. Dit is een besluit van de minister. Vossen mogen hierdoor in het hele land overdag worden doodgeschoten. Een bepaling kan echter alleen in een ministeriële regeling worden opgenomen, als dit ergens in de wet zo is geregeld. Maar in de Wet natuurbescherming, waar de regeling op gebaseerd is, wordt deze mogelijkheid helemaal niet geboden.
De rechtbank heeft de landelijke vrijstelling onverbindend verklaard. Dit geldt niet alleen voor Utrecht, maar in feite voor heel Nederland. In de provincie Utrecht mogen zowel overdag als ’s nachts geen vossen meer worden afgeschoten.
