Rechter: afschot zwanen Friesland verboden

Knobbelzwanen worden als inheemse diersoort beschermd door de wet. Er kan ontheffing van deze bescherming worden verleend als de populatie niet in gevaar is én er sprake is van belangrijke schade aan landbouwgewassen. De economische schade die zwanen in Friesland veroorzaken neemt sinds 2015 af. Zo blijkt uit cijfers van de provincie zelf. Ook mogen er zwanen worden afgeschoten in de zomermaanden. In deze maanden zijn de dieren in rui en leven ze aan de Friese kust. Al sinds 2013 komt er in deze maanden geen enkele schade voor.

Pauline de Jong van Fauna4Life: “De schade aan landbouwgewassen is onvoldoende onderbouwd en op die manier is dus niet aangetoond dat er sprake is van (dreigende) belangrijke schade, zoals voorgeschreven door de wet. Ook als er wel schade dreigt, kunnen de vogels zonder geweer worden verjaagd."

Kleine zwanen, wilde zwanen en knobbelzwanen komen vaak in gemengde groepen voor. Het verschil tussen (jonge) knobbelzwanen, (jonge) kleine zwanen en (jonge) wilde zwanen is heel moeilijk te zien. Hierdoor kunnen de soorten makkelijk met elkaar worden verward. Kleine zwanen en wilde zwanen zijn strikt beschermde soorten. Het opzettelijk doden, vangen of verstoren van deze diersoorten is verboden.

Kleine zwanen zijn ernstig bedreigd. De wereldpopulatie wordt geschat op 15.000 dieren, waarvan er de laatste jaren 10.000 in Nederland overwinteren.¹ Toch is in 20% van de nog levende populatie hagel aangetroffen of zijn schotwonden geconstateerd.² Het verstoren of zelfs bejagen van de kleine zwaan en wilde zwaan wordt volgens de rechter door de provincie niet voldoende uitgesloten.

Jessica Smit van Animal Rights: “Wij zijn blij met deze uitspraak. Als er niemand bezwaar had aangetekend waren de Friese zwanen het hele jaar overgeleverd geweest aan schietgrage jagers. Ook als de schade wel was aangetoond dan is afschot nog steeds onacceptabel. Knobbelzwanen horen bij Nederland en hebben net zoveel recht om hier te leven als wij."

De voorzieningenrechter heeft besloten dat er geen knobbelzwanen mogen worden afgeschoten tot zes weken, nadat er op de bezwaren van de organisaties is beslist. De rechter verwacht dat het besluit, met het oog op de ingebrachte bezwaren, geen stand kan houden. Het besluit van de provincie is onzorgvuldig voorbereid en een goede motivering ontbreekt.

Jessica Smit van Animal Rights: “De rechter heeft besloten dat de provincie eerst goed naar onze bezwaren moet kijken, voordat er überhaupt tot afschot over kan worden gegaan. Doen ze dit niet dan stappen we vol vertrouwen opnieuw naar de rechter.”

Op 15 mei heeft de provincie Friesland de ontheffing (toestemming tot afschot) ingetrokken.