De horror bij zeugenslachter Vion Groenlo

Grote Nederlandse varkensslachthuizen als Vion Boxtel, Westfort IJsselstein en Van Rooi Helmond slachten bijna exclusief in 6 maanden vetgemeste varkens, kinderen nog.
Vion Groenlo is anders. Hier worden naast ‘slachtvarkens’ ook afgedankte, uit-gebigde zeugen geslacht. Net als uitgemolken, afgedankte koeien vertegenwoordigen deze vrouwelijke dieren het afval van een industrie van genadeloze uitbuiting en slavernij, waarbij hun slacht de kassa nog een laatste keer doet rinkelen voor de veeboeren.
Op transport, in verzamelcentra en bij het slachthuis worden de dieren nog een laatste keer mishandeld: te volle hokken, varkens die levend het hete broeibad ingaan, kreupele dieren op transport, onthouden van drinkwater. Animal Rights vroeg de inspectierapporten op vanaf 2020.

Tijdens een inspectie bij Vion Groenlo op 15 maart 2018 zag een NVWA-inspecteur dat een varken bij het ingaan in de broeibak tekenen van leven vertoonde. Op het moment dat de snuit van het varken het hete broeiwater raakte, reageerde het varken met hevige bewegingen van de voorpoten, waardoor er water uit de broeibak spatte. De inspecteur noteerde: ”Een dergelijke reactie bij de entree van de broeibak wijst op aanwezigheid van bewustzijn en gevoeligheid bij het varken. Hierdoor is het varken ernstig vermijdbaar lijden berokkend.” Dit kon gebeuren omdat er aan het einde van de verbloedingslijn geen controle werd uitgevoerd op de afwezigheid van tekenen van leven bij de dieren.
Het slachthuis krijgt er op 12 juli 2018 een schriftelijke waarschuwing voor.

Dinsdag 19 juni 2018 onthulde RTL nieuws dat de NVWA 19 slachthuizen 48 boetes heeft opgelegd voor ernstige misstanden met dieren. 24 boetes hadden betrekking op het verkeerd doden van dieren. De andere helft werd uitgedeeld voor het verwonden van dieren in aanloop naar de slacht, het ontbreken van drinkwater of te volle stallen.
De informatie kwam uit inspectierapporten van de NVWA zelf, die RTL nieuws opvroeg nadat undercoverbeelden gemaakt door Animal Rights in 2017 lieten zien dat het net over de grens in Tielt, België verschrikkelijk misging.
De politiek reageerde geschokt en toenmalig landbouwminister Schouten zei in een reactie dat het makkelijker moet worden om slachthuizen strenger te straffen bij misstanden.

Boetes
Op 17 september 2019 werd een varken dat niet kon lopen in Groenlo van de klep van de veewagen geduwd door de chauffeur. Er vond geen voorselectie van kreupele dieren door het slachthuis plaats vanwege te weinig personeel. Er volgt een boete van €2.500,00 op 1 mei 2020.

Op 20 sept 2019 constateerde een NVWA-inspecteur dat er in een hok, met meer dan 30 slachtvarkens, geen drinknippel op de waterleiding was gemonteerd. De aanwezige dieren in dit hok hadden geen mogelijkheid tot het nuttigen van water. ”Ik stelde vast dat er ook geen enkele andere manier was waarop de varkens in dit hok over drinkwater konden beschikken.”
Uit het aanvoerdocument bleek dat de slachtvarkens in dit hok aangeleverd waren op 19 september om 23.00 uur en niet direct geslacht. Deze varkens was meer dan 7 uur drinkwater onthouden op het slachthuis. Er volgt een boete van €2.500,00 op 29 mei 2020.

Op 21 januari 2020 constateerde een NVWA-dierenarts dat twee varkens niet verbloed waren. ”Indien na de bedwelming beide halsslagaders niet worden doorgesneden treedt de dood niet in waardoor het varken nog levend de broeibak ingaat en verdrinkt. Dat gebeurde ook met de twee bovengenoemde dieren […] die duidelijk niet gestoken waren.
Ik stelde vast dat deze dieren onnodig en vermijdbaar lijden niet bespaard is gebleven.”
Opnieuw volgt er een boete van €2.500,00 op 31 juli 2020.
Op 27 februari 2020 noteerde een inspecteur: ” Vandaag meerdere varkens die slecht gestoken zijn en daardoor onvoldoende verbloed zijn. Halchef erop aangesproken die medewerker bij het steken heeft vervangen.” Er volgt geen nieuw rapport van bevindingen, laat staan een boete.
Op 5 augustus 2020 noteerde een inspecteur: ”in slachthal meerdere wel gestoken maar slecht verbloedde varkens, waarschuwing gegeven”.
14 augustus 2020: ”Er werden meerdere varkens met de tang verdoofd en die werden niet direct gestoken”.
Op 7 september 2020 ging het bedwelmen/verbloeden nog altijd niet goed blijkt uit de afgebroken tekst op het inspectierapport: ”met bedrijf besproken dat met de stekers opnieuw besproken gaat worden bij welke tekenen/symptomen d…”.
16 juli 2021: ”niet gestoken varken met camera beelden terug gekeken, bij herhaling rvb”.
Er is dus niets veranderd na de Animal Rights beelden en RTLNieuws onthulling.

In de standaardwerkwijze van VION Groenlo staat onder het kopje 'overliggers' beschreven dat de bezettingsgraad 1 zeug per 2 m2 is. ‘Overliggers’ zijn varkens die langer dan 12 uur in de stal van het slachthuis liggen. Op 10 december 2021 zag een NVWA-inspecteur dat in gang 10 van 40 m2 44 zeugen zitten. De boete van €2.500,00 volgde pas een jaar later op 2 december 2022.

Op 5 maart 2022 trof een NVWA-inspecteur opnieuw 32-34 ‘vleesvarkens’ aan in hokken waar er slecht 18 mogen zitten. De boete bleef hetzelfde: €2.500,00 op 9 december 2022.

Deze boetes zijn slechts het topje van de ijsberg. Er vinden dagelijks verschrikkelijke zaken plaats bij dit slachthuis. Het zicht wat Animal Rights daarop krijgt is afhankelijk van wat het paradepaardje van de NVWA is gedurende een bepaalde periode en wat de inspecteurs dus noteren op de inspectieformulieren.
De verschillende ‘projecten’ laten wel de invloed zien van ngo’s op de werkwijze van de NVWA.

Slachtwaardig, transportwaardig & DOA
Van januari 2020 tot en met de eerste week van november 2021 noteerden de inspecteurs iedere slachtdag hoeveel van de aangevoerde varkens niet-slachtwaardig waren en hoeveel er dood waren bij aankomst (dead on arrival (doa)).
In januari 2020 worden er 42 niet-slachtwaardige varkens aangevoerd, 23 zijn er dead on arrival. In oktober 2021, de laatste volledige maand met deze cijfers, gaat het om 74 niet-slachtwaardige varkens en 25 doa’s. Er is geen verbetering zichtbaar.
Bij de niet-slachtwaardigheid gaat het om abcessen, dikke buik, kreupel, bleek, staartontsteking, mager, prolaps, baarmoederontsteking, etc.
In 2020 komen ruim 230 varkens die min of meer levend in de vrachtwagens getaserd, geschopt of geslagen zijn, dood aan bij Vion in Groenlo.

De grens tussen niet-slachtwaardig en niet-transportwaardig is arbitrair. In ieder geval in de hierboven genoemde periode worden bij Vion Groenlo zo goed als dagelijks zieke en gewonde dieren aangevoerd, die eigenlijk helemaal niet vervoerd hadden moeten worden. Op 10 en 11 februari, 6 maart, 11 augustus en 1 december 2020 worden rapporten van bevinding aangezegd voor het vervoer van kreupele dieren en op 9 september en 2 december 2020 voor het transport van zeugen in de laatste 10% van de dracht. Op 29 juni 2020 wordt een waarschuwing gegeven voor het vervoeren van een varken met een open grote navelbreuk. Geen van de rapporten van bevindingen zitten bij de geleverde documenten.

Op 4 maart 2021 werden 8 zeugen gedood op stal (gos): ”GOS na overnachting. Allemaal vanwege kreupelheid, zouden nog een nacht moeten liggen.” Er werd geen rapport van bevindingen opgesteld.
Dat zou wel gebeurd zijn op 31 maart 2021 voor een kreupele zeug met een zeer pijnlijke, ontstoken klauw. Datzelfde geldt voor een op 4 juni aangevoerde zeug met langer dan 90% dracht. Ook voor het vervoer van een varken met een navelbreuk tussen gezonde varkens in één vak op de vrachtwagen op 18 augustus, zou een rapport van bevindingen opgemaakt zijn. Evenals voor een varken met geperforeerde navelbreuk op 15 oktober 2021.
Maar op 2 oktober 2021 noteerde een inspecteur: ”ernstig ontstoken, open achterpoot kon niet zonder pijn en op 4 poten lopen”, maar maakt vervolgens geen rapport van bevindingen op.

Voor doa’s werd nooit een rapport opgemaakt of een waarschuwing gegeven. Blijkbaar hoort dat er nu eenmaal bij. Een enkel keer werd stress als waarschijnlijke doodsoorzaak aangevoerd.

Transport van kreupele dieren
Vanaf 8 november 2021 tot en met maart 2022 werd ineens bijna iedere slachtdag genoteerd dat het welzijn van de aangevoerde dieren niet voldeed. Gewonde en kreupele varkens werden niet als laatste geladen, niet geïsoleerd vervoerd, er was geen documentatie en de dieren waren niet gemerkt. De eerste maand werd er alleen gewaarschuwd. Vanaf 1 december 2021 werd voor iedere overtreding een schriftelijke waarschuwing aangezegd, maar geen daarvan zit bij de documenten.
Opvallend genoeg werd er vanaf dat moment niet meer genoteerd hoeveel niet-slachtwaardige varkens en doa’s er bij het slachthuis arriveerden.

Op 9 juli 2021 had de NVWA de POV, Vee & Logistiek Nederland en LTO geïnformeerd dat per 1 augustus alleen 'helemaal gave' dieren voor export goed gekeurd zouden worden en dat ze met ingang van oktober ook voor binnenlands veetransport zou handhaven op basis van de EU-richtsnoeren. Dat betekende in principe nultolerantie.
Aanleiding voor de aangepaste werkwijze omtrent de zogenaamde ‘oranje dieren’ was een uitspraak van het Veterinair Beroepscollege van 4 juni 2021 in de zaak die Animal Rights had aangespannen tegen NVWA-dierenartsen over een geschil bij keuringen van varkens in Nederland voor slachthuizen in België. Het ging hierbij over zeugen die in 2016 in België waren aangevoerd en waarvan de Belgische dierenartsen vonden dat deze niet vervoerd hadden mogen worden. Het betrof vier dierenartsen die in opdracht van de NVWA de keuring uitvoerden. Het Veterinair beroepscollege stelde Animal Rights in het gelijk en de dierenartsen werden berispt voor het certificeren van de niet-transportwaardige varkens.

Na maart 2022 werd er nauwelijks nog iets genoteerd op de inspectierapporten; niet hoeveel niet-slachtwaardige varkens en doa’s er bij het slachthuis arriveerden, en nog slechts enkele transportovertredingen: Op 27 juli, 10 oktober en 11 november 2022 werden nog opmerkingen gemaakt over gewonde dieren die niet apart vervoerd werden.
Op 10 maart werd een schriftelijke waarschuwing aangezegd omdat een zeug klem komt te zitten met haar kop tussen een hek een de zijkant van de veewagen.
Op 13 juni is bij een zeug het ‘afbigproces' nog gaande tijdens het transport. Er werd een rapport van bevindingen aangezegd, maar dat zit niet bij de geleverde documenten. De zeug werd ter observatie geïsoleerd.
Op 23 juni noteerde een inspecteur dat Vion de planning beter voor elkaar moet krijgen, ”anders gaat het ten koste van dierwelzijn.” Een zeugentransport wacht 3 uur op lossen.
Op 27 juni was een zeug tijdens het transport nog aan het werpen. Er werd een rapport van bevindingen aangezegd, maar dat zit niet bij de geleverde documenten.
Diezelfde dag vindt een ”[c]orrigerende interventie aangaande foutief gebruik prikker” plaats. Er volgt geen rapport van bevindingen.
Op 31 augustus ontsnapte een varken voor bedwelming via de restrainer.
Op 17 oktober is er een mankement aan een veewagen.
Op 25 oktober schiet een te bedwelmen varken door op de steektafel door het niet sluiten van een hek. Op 23 jan 2023 wordt opnieuw gemeld dat het niet gebruiken van de groene poort ter hoogte van bedwelmen ”ongewenste” situaties oplevert. 28 augustus 2023: ”hekje van restrainer werkt niet goed er schiet een zeug door zonder verdoving, wordt daarna wel snel op steektafel verdoofd”.
Op 1 november 2022 is de bedwelmingstang ter hoogte van de zeugenrestrainer niet uitleesbaar en blijkt dat het register van maatregelen ter verbetering van het dierenwelzijn niet werd bijgehouden.
Op 12 december 2022 mankeert het cameratoezicht: bij het ingaan broeibak is er te veel mist.

Mengen
Eind januari 2023 starte er een nieuwe ‘campagne’. Op 25 januari noteerde een inspecteur voor het eerst dat het onderbrengen en de verzorging van de dieren niet correct gebeurde, omdat varkens uit verschillende sociale groepen in de wachtruimten van het slachthuis worden gemengd. Tot het einde van het jaar noteerde NVWA-inspecteurs dit op iedere slachtdag.

In 2022 ontving de NVWA een handhavingsverzoek waarin werd gesteld dat bij het mengen van groepen varkens bij aankomst in slachthuizen een vermijdbare vorm van pijn, spanningen of lijden ontstaat. De NVWA heeft dit handhavingsverzoek zorgvuldig onderzocht en beoordeeld en wetenschappelijk onderzoek en voortschrijdend inzicht bevestigden dat wanneer er verschillende groepen varkens worden samengevoegd, dit aanleiding geeft voor vermijdbare spanning en lijden.
Het mengen van varkens in de wachtruimtes van het slachthuis beschouwde de NVWA sinds 2023 als overtreding, maar er werd niet op gehandhaafd. Slachthuizen kregen de tijd om zich voor te bereiden op het verbod.
Vanaf 15 augustus 2024 trad de NVWA handhavend op tegen slachthuizen die groepen varkens mengen bij aankomst in het slachthuis.

Een aantal inspecteurs was het blijkbaar niet eens met dit beleid en gaven dat aan via hun notities op de inspectierapporten:
24 februari 2023: ”er wordt gemengd maar dit geeft geen welzijnsproblemen, ik moet dit volgens mijn management opmerken tegen mijn eigen professionele inzicht inn”.
4 maart: ”er wordt gemengd maar dit leverde geen welzijnsproblemen op. ik moet hier vanwege het management melding van maken.”
6 maart: ”dieren worden gemengd, net als op de vrachtwagen, bij de boer etc.”
17 maart: ”mengen van de aangevoerde dieren welke geen welzijnsproblemen gaf”.
20 maart: ”Samenvoegen van varkens blijkt niet meer te mogen”.
24 maart: ”mengen van varkens maar geen enkele aanwijzing dat welzijn daardoor wordt geschaad”.
28 maart: ”volgens email mogen dieren niet meer samen worden gevoegd, vanwege risico van tonen van natuurlijk gedrag (bepalen rangorde in de groep)”.
21 april: ”Er is toen duidelijk gevraagd in dit geval de volgende tekst te gebruiken: Overig-> Mengen van varkens uit verschillende sociale groepen in de wachtruimten van het slachthuis”.
22 april: ”dieren uit verschillende groepen worden bijeengebracht en tonen natuurlijk gedrag”.
24 april ”dieren worden gemengd, net als reeds meerdere keren in heel het proces”.
25 april: ”in de wachtruimte worden waarschijnlijk sociale groepen gemengd. Ik weet dit niet zeker omdat ik niet weet hoe de dieren gehouden zijn op de primaire bedrijven.”
28 april: ”varkens uit verschillende sociale groepen worden waarschijnlijk gemengd in de wachtruimte, varkens zijn nu eenmaal geen sociale dieren.”
29 april: ”sociale groepen worden waarschijnlijk gemengd, ik weet dit niet zeker omdat ik niet weet hoe dieren op de primaire bedrijven zijn gehouden”.
In mei werd de dissidentie blijkbaar de kop ingedrukt, want er werden daarna nauwelijks nog privé meningen verwerkt in de officiële aantekeningen.

Met de campagne tegen het mengen van varkens, verdwenen opnieuw andere aandachtspunten van de inspectierapporten: geen doa’s of niet-slachtwaardige varkens, geen structurele opmerkingen over het niet apart vervoeren van zieke en gewonde dieren. Slechts sporadische opmerkingen:
3 mei 2023: ”transporteur … heeft op aanvoerbon van varkens van verzamelplaats VP geen oranje dieren aangegeven terwijl er wel een vak oranje varkens werd aangevoerd. Chauffeur wist ook niet dat er oranje varkens waren opgeladen”.
5 mei: ”6 varkens: staartbijters score 2; niet aangemerkt, niet apart vervoerd, niet op vki vermeldt”.

Wel werden rapporten van bevindingen aangezegd voor niet-transportwaardige dieren:
Op 24 januari 2023 kon een aangevoerd varken de voorpoot niet belasten vanwege ontsteking en abces. Een ander varken had een breuk met zweer. Beide werden gedood voor destructie.
17 april: ”varkens binnen wachttijd antibioticum afgeleverd in Groenlo Vion; vion heeft de varkens geblokkeerd. Ze worden volgens de regels opgestald en pas ter slacht aangeboden als de wachttijd is verstreken.” 3 augustus: ”open navelbreuk met necrosis en etter dat uit de wond komt; geen toestemming tot slachten”.
11 augustus: ”zeugen in 3 lagen; gestreste dieren met spoed geslacht; rvb”.
15 september: ”dood aangevoerd, kennelijk al enkele dagen dood ( groen, stonkend kadaver)”.
17 oktober: ”varken met ernstige kreupelheid”.

Ook gaat er regelmatig wat mis met het cameratoezicht:
2 mei: ”vanaf 23 april geen beeldmateriaal inzichtelijk.”
14 november: ”camera verschoven tijdens verbouwing, wordt z.s.m weer aangepast.”
27 november: ”van drie dagen niet zichtbaar, camera verschoven tijdens verbouwing, vanaf 23 november weer in orde.”

In december 2023 schakelt Vion Groenlo blijkbaar over van elektrische bedwelming naar CO2, maar tot het laatste moment blijven er problemen met de elektrische bedwelming:
10 mei 2023: ”er zouden ongeveer … zeugen worden geslacht. Bij begin slachten ging de automatische band kapot, hierna moesten de zeugen de 1 na de ander afzonderlijk worden bedwelmd en gestoken. Hier extra toezicht op gedaan. Er zijn veel overblijvers. PM houdt dit in de gaten”.
6 juni: ”bedwelmingstang in de stal functioneert niet. TD erbij laten komen. Nieuwe tang en eerst laten doormeten.”
26 juli: ”bedwelmingstangen functioneerden niet voldoende.”
31 oktober: ”bedwelmingstangen losbrug en gang functioneren af en toe niet; schietmasker tijdelijk als vervanging en in tussentijd reparaties door td”
15 november: ”proces gaat niet optimaal, let op juiste plaatsing tang op kop, bedwelmingstijd moet voldoende zijn (geluidssignaal aanhouden), kopbedwelming moet ok zijn (=eerst tonische fase) voor overige bedwelming; besproken, bedrijf gaat proces herevalueren en zaken aanpassen”
20 november: ”ophoping varkens in gang voor restrainer; punt 2:extra manschappen van Vion ingezet bij bedwelming”.

Conclusies
Het is bizar om te zien hoe er, wanneer een nieuw project wordt opgestart - apart vervoeren gewonde dieren, mengen van varkens op het slachthuis - eerder wel genoteerde misstanden ineens van de radar lijken te zijn verdwenen. Niet omdat deze misstanden niet meer voorkomen, maar omdat de bureaucratische aandacht verschoven is. Wat niet genoteerd wordt, kan dus ook niet meegenomen worden in de zogenaamde naleefmonitor slachterijen.

Positiever, laat deze vierjarige reeks aan inspecties zien dat de handhavingsverzoeken van dierenrechten- en dierenwelzijnsorganisaties hun uitwerking hebben op het beleid van de NVWA.

In zijn algemeenheid laten deze inspectierapporten zien dat ook dit slachthuis een vernietigingskamp is, waar individuen gereduceerd worden tot dingen en onderworpen worden aan de meest gruwelijke horror. Er bestaat geen humane slacht.