Stalverstikkingen - de stand van zaken

In mei 2025 kwamen zeven koeien om het leven in hun stal aan de Hennisdijk in Buren (Gelderland) doordat ze giftige gassen inademden die vrijkwamen bij het mengen van mest ¹. “Toen wij aankwamen zagen we zeven koeien dood op de roosters liggen. We hebben dermate hoge concentraties zwavelwaterstof gemeten dat we de koeien moesten verplaatsen,” zegt een brandweerman ter plaatse tegen De Gelderlander.

In juli 2024 vond een boer een hok vol dode varkens - hij wil niet zeggen hoeveel - in een van zijn stallen aan de Gendringseweg in Aalten (Gelderland). ² De brandweer voerde metingen uit, maar over de uitslagen werd niets bekend gemaakt. Daarom vroeg Animal Rights via de Wet open overheid (Woo) om de onderzoeksrapporten. We wachten daar nog op.

De wreedheid in de vee-industrie gaat zover dat veel van de dieren er letterlijk boven hun eigen stront en urine moeten leven waaruit giftige dampen opstijgen. Zeker dieren die afhankelijk zijn van elektrisch aangedreven mechanische ventilatie zijn de klos als die ventilatie uitvalt, zeker in combinatie met zomerhitte.

Dit gebeurt met enige regelmaat. Hoe vaak weet niemand want het landbouwministerie houdt dit niet bij. Daarom doet Animal Rights dat:

Dossier staldrama’s
Op zaterdagochtend eerste kerstdag 25 december 2022 komt het nieuws naar buiten dat in een schuur aan de Sundertweg in Rhenen honderden varkens bewusteloos zijn geraakt nadat de ventilatie uitviel. Uit de documenten die Animal Rights opvroeg, bleek dat uiteindelijk 48 zwaardere varkens van de 700 aanwezige dieren het niet overleefden. Ook voor de overige varkens moet het bewusteloos raken door verstikking, zonder een mogelijkheid tot ontsnappen, verschrikkelijk zijn geweest.
Lees ook: 48 VARKENS STIKTEN IN RHENEN; OVERTREDINGEN WORDEN OPNIEUW NIET BESTRAFT

Dinsdag 24 augustus 2021 werden in een varkensstal aan de Broekhuizerdijk 53 in het Limburgse Melderslo honderden dode varkens gevonden. De luchtwasser van de stal was uitgevallen waardoor de dieren stikten. In de stal zaten 700 varkens waarvan volgens de brandweer 95% van de dieren het niet overleefden. Hoe dit kon gebeuren, werd nooit bekendgemaakt.
Lees: MELDERSLO: STALBRAND (2014), GESTIKTE VARKENS (2021) EN IN 2024 NOG ALTIJD SJOEMELEN MET LUCHTWASSERS
En: 600 VARKENS STIKTEN IN MELDERSLO, NVWA WEIGERT INZAGE IN ONDERZOEK EN OM SEPONEERT DE ZAAK
Er loopt hier nog altijd een beroep tegen het weigeren van het verstrekken van informatie door de NVWA.

In de nacht van dinsdag 23 op woensdag 24 juli 2019 gaat er een alarm af op de telefoon van varkenshouder Peter van der Linden in Maarheze. Diezelfde nacht lieten zijn 2100 varkens op een verschrikkelijke manier het leven. Door een stroomstoring vielen de luchtwassers in zijn varkensstal uit, de lucht werd niet meer ververst en de varkens stikten in de ammoniakdampen die uit de roostervloeren omhoog walmden.
Lees ook: SCHULDIG AAN DE VERSTIKKINGSDOOD VAN 2100 VARKENS, MAAR GEEN STRAF

In de vroege ochtend van 24 juli 2019 zijn er “honderden” varkens omgekomen bij varkenshouder Van Genugten aan de Langeweg in Middelharnis. De dieren stikten door problemen met het ventilatiesysteem.
Lees ook: 946 VARKENS STIKTEN IN MIDDELHARNIS, HET ALARM WERKTE NIET, MAAR DE VARKENSBOER GING VRIJUIT

Op donderdag 25 juli 2019 komen in het Limburgse Neer zo’n 4.000 vleeskuikens om, doordat de temperatuur in de zeven stallen met in totaal 140.000 kippen stijgt tot boven de 34 graden. De ventilatie van Pluimveebedrijf Beenders B.V kan de zomerse hitte niet aan en de brandweer moet uitrukken om de stallen te koelen.
Lees ook: IN NEER CREPEERDEN 4.000 KUIKENS, MAAR DE NVWA NAM ALLEEN EEN VERKLARING OP

Donderdagochtend 20 juni 2019 vond de politie na een melding ruim 900 dode varkens op verschillende stapels buiten een schuur aan de Goorweg in Meddo, Winterswijk. Als blijkt dat de dieren hoogstwaarschijnlijk zijn gestikt als gevolg van het uitvallen van de luchtinstallatie in de stal trekt de politie zich terug en neemt de NVWA het onderzoek over. De dieren werden later die dag geruimd nog voordat de NVWA-inspecteur arriveerde.
Lees ook: ANIMAL RIGHTS EIST DAT BOER DIE 900 VARKENS LIET STIKKEN ALSNOG BESTRAFT WORDT

Op 18 juli 2018 kwamen aan de Kovelsweg 5 in Haaren zo’n 1.200 varkens om toen de ventilatie uitviel.
Lees ook: BIJ HET STIKKEN VAN 1200 VARKENS IN HAAREN FAALDEN ZOWEL DE VENTILATIE ALS DE BOER

Op dinsdag 10 oktober 2017 kopt het Brabants Dagblad: “Tientallen varkens stikken na 'heel veel pech' in Heeswijk-Dinther”. Het artikel is voorzien van een foto van opgestapelde varkenslijken naast het stallencomplex aan de Hazelbergsestraat 2B.
Lees ook: 70 VARKENS STIKKEN DOOR STROOMSTORING EN DE NVWA GAAT EEN WEEK LATER EENS KIJKEN

Progressie
Nog altijd wordt door de Nederlandse overheid niet geregistreerd hoe vaak dit voorkomt, laat staan dat er tegen nalatigheid van de boeren wordt opgetreden. In juni 2025 suggereert een antwoord van demissionair landbouwminister Wiersma op feitelijke vragen dat er toch een beetje beweging in dit dossier zit:
”Er is geen centrale registratie van dierlijke slachtoffers door uitval van ventilatiesystemen in stallen. Er is daarom geen betrouwbaar aantal bekend. Wel heeft mijn voorganger in 2021 veehouders opgeroepen om een melding te maken bij de NVWA als men duidelijke aanwijzingen heeft dat dieren door verstikking of door uitval van systemen om het leven zijn gekomen bij stallen die kunstmatige ventilatie gebruiken (Kamerstuk 28286, nr. 1210). Hier wordt ook aandacht voor gevraagd in het plan van aanpak hittestress (Kamerstuk 28286, nr. 1296). Momenteel inventariseert de NVWA hoeveel van deze meldingen de afgelopen jaren zijn gedaan bij de NVWA. Om systeemuitval zo veel mogelijk te voorkomen en snel actie te kunnen ondernemen wanneer het ventilatiesysteem onverhoopt uitvalt, zijn de open normen over nood- en alarmsystemen in stallen ingevuld (Kamerstuk 28286, nr. 1293). In stallen waarbij de gezondheid en het welzijn van het dier afhankelijk zijn van kunstmatige ventilatie is een alarmsysteem en alarmplan verplicht. Ook is sinds 1 juli 2024 een noodstroomaggregaat verplicht.”

De NVWA weet van niks
Als Animal Rights in juni 2025 via een Woo-verzoek de onderzoeksrapporten opvraagt over de verstikking van varkens in Aalten blijkt de NVWA echter van niets te weten:
”In deze is een zoekslag verricht door mijn collega’s van directie Handhaven, Regie en Expertise en Programmering, wat geen documenten heeft opgeleverd. Zij hebben op het adres gezocht in SPIN, wat de inspectieresultaten vastlegt. Daarop heeft de coördinator van handhaven navraag gedaan bij de inspectie, die deze casus niet bekend is. De inspecteur werkzaam in dit gebied is niet betrokken geworden door brandweer of een andere instantie bij deze casus. Tenslotte hebben we je verzoek voorgelegd bij onze persvoorlichting, die vaak over dit soort incidenten vragen krijgen, bij voorbeeld vanuit de media, maar ook hen is deze casus onbekend. Zelf ben ik ook nog gaan zoeken en kom wel op internet tegen dat de brandweer van de regio onderzoek doet. De brandweer heeft ons in ieder geval niet betrokken.”

Nieuwe Woo-verzoeken
Tja, zo gaat dat op het landbouwministerie. Daarom heeft Animal Rights verzocht om de onderzoeksrapporten bij de hierboven genoemde verstikkingszaken uit mei 2025 in Buren en juli 2024 in Aalten.

Seponering & Artikel 12
Registratie en onderzoek halen niets uit als er niet ook vervolgd wordt voor nalatigheid. Uit een informatieverzoek via de Wet open overheid over de verstikkingsdood van 600+ varkens in het Limburgse Melderslo leerde Animal Rights dat deze zaak en nog vier andere vergelijkbare zaken, ergens tussen november 2022 en mei 2023 geseponeerd werden. Dit ondanks verhoren, processen verbaal en tenlasteleggingen.

Het eigen onderzoek gaf Animal Rights voldoende reden om via haar advocaat een Artikel 12 procedure op te starten. Artikel 12 van het Wetboek van Strafvordering geeft belanghebbenden de mogelijkheid een klachtprocedure te starten om een zaak die is geseponeerd, of afgedaan met een transactie of strafbeschikking, alsnog voor de rechter te brengen.
Lees ook: ANIMAL RIGHTS WIL, VIA ARTIKEL 12, 5 GESEPONEERDE HITTESTRESS-VERSTIKKINGSZAKEN ALSNOG VOOR DE RECHTER BRENGEN

Ook hier geldt dat daar heel veel geduld voor nodig is.