Tientallen biggen sterven door nitrietvergiftiging uit luchtwasser

Iets na het middaguur op dinsdag 9 juli 2024 belde een varkensboer met de meldkamer van de hulpdiensten. In een van zijn stallen aan de Gendringseweg in Aalten vond hij 35 dode biggen. Er stonden 1.100 biggen in de stal, maar de slachtoffers lagen allemaal in hetzelfde hok. De brandweer rukte uit om metingen te doen. ¹

Lees ook: STALVERSTIKKINGEN - DE STAND VAN ZAKEN

Uit de incidentgegevens van de meldkamer, die Animal Rights via een informatieverzoek onder de Wet open overheid (Woo) verkreeg, blijkt dat men in eerste instantie denkt aan waterstofsulfide, een kleurloos, giftig gas met de kenmerkende geur van rotte eieren, maar alle gemeten waardes zijn ‘normaal’ voor een dergelijke stal.

Een veearts voert vervolgens necropsies uit op twee van de dode biggen. Het donkerbruine bloed duidde op vergiftiging.

Op 11 en 12 juli meldden boerenvakblad ‘Boerderij’ ² en landbouwhuisdierenartsenvakblad ‘Veearts’, ³ respectievelijk, dat de meest waarschijnlijke doodsoorzaak vervuild water is dat in de trog stond: “Zeer waarschijnlijk is er na het reinigen water in de trog blijven staan, waarin zich schadelijke stoffen vormden”.

Op 23 juli, zo vermeldt het incidentrapport van de Brandweer Noord- en Oost-Gelderland uit hetzelfde Woo-verzoek, blijkt uit het autopsierapport van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) dat de doodsoorzaak van de biggen nitrietvergiftiging is.

De varkensboer meldt de brandweer: “Uit onderzoek is gebleken dat er inderdaad lekkage was uit de biologische luchtwasser. Deze luchtwasser is een dag voor het incident gereinigd. Tijdens het reinigen is een afdichtstrip beschadigd waardoor het waswater uit de luchtwasser via de muur het drinkwatersysteem in is gelopen”.

De Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) laat echter in het besluit op het Woo-verzoek weten dat de vork toch iets anders in de steel zit:
”De conclusie dat de dieren zijn gestorven als gevolg van nitraat- of nitrietverontreiniging van het drinkwater is onjuist. Tevens is het feitelijk onjuist dat er water vanuit de luchtwasser in het drinkwatersysteem van de dieren is gekomen.
De uiteindelijke oorzaak van het overlijden van de dieren is gelegen in het feit dat er, na het schoonmaken van de luchtwasser, als gevolg van een lekkage, een kleine hoeveelheid spoelwater uit de luchtwasser langs de afdelingsmuur in het hok van de dieren is gelopen. Een aantal dieren hebben dit van de muur gedronken en zijn daardoor vergiftigd. Het gaat dan enkel om de dieren die een hogere concentratie hebben gedronken.
Het is voor VNOG op dit moment onbekend hoe de onjuiste weergave van de feiten in de documenten terecht is gekomen.”

Natuurlijk is dit een ongeluk en geen opzet, maar ook nalatigheid - het niet opmerken en/of vervangen van een beschadigde afdichtstrip - mag consequenties hebben; er zijn immers 35 jonge dieren ten gevolge daarvan gestorven - vroegtijdiger dan in de planning lag…

Er is geen melding gedaan bij de NVWA, want toen Animal Rights bij hen om de documenten vroeg, wist men van niets. Animal Rights zal alsnog een melding doen.